यस वर्ष प्रधानमन्त्री मोदीको फ्रान्स भ्रमणले दुई देशबीचको रक्षा र अन्तरिक्ष साझेदारीमा नयाँ अर्थ र आयाम सिर्जना गरेको छ।
पनडुब्बी र युद्धपोत कोलकाता र मुम्बईमा निर्माण गरी विदेश निर्यात गरिनेछ। त्यसकारण भारत र फ्रान्सका रक्षा एजेन्सीहरूले एमओयूमा हस्ताक्षर गरेका थिए। भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सपनाको ‘मेक इन इन्डिया’ परियोजनाअन्तर्गत मुम्बईको माझगाउँ डकयार्ड लिमिटेडले फ्रान्सको नौसेना समूहसँग संयुक्त रूपमा स्कर्पियन क्लास पनडुब्बी निर्माण गर्ने भएको छ । अर्कोतर्फ, कोलकाताको गार्डेनरिच शिपबिल्डर्स एण्ड इन्जिनियर्स लिमिटेडले फ्रान्सेली नौसेना समूहसँगको सहकार्यमा युद्धपोत निर्माण गर्नेछ । त्यसपछि तेस्रो मुलुकमा निर्यात गरिने छ ।
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको पेरिस भ्रमणको अन्त्यमा भारत र फ्रान्सले जारी गरेको संयुक्त विज्ञप्ति अनुसार ‘मेक इन इन्डिया’ (भारत र फ्रान्सको संयुक्त लगानी) अन्तर्गत पहिलो स्कर्पियन पनडुब्बी (पि ७५- कलवरी) सफलतापूर्वक निर्माण गरिएको हो। माझगाउँ डकयार्ड लिमिटेड र फ्रान्सको नेभल ग्रुपले पि ७५ कार्यक्रम अन्तर्गत थप तीनवटा पनडुब्बी निर्माणका लागि एमओयूमा हस्ताक्षर गरेका छन् । भारत र फ्रान्सले भारतको पनडुब्बी फ्लीट र ती पनडुब्बीहरूको दक्षता बढाउन हात मिलाएर काम गर्न जारी राख्नेछ, विज्ञप्तिमा भनिएको छ।
भारत-फ्रान्सले कोलकातामा संयुक्त रूपमा युद्धपोतहरू निर्माण गर्ने: भारत र फ्रान्सको संयुक्त विज्ञप्ति अनुसार, नेभल ग्रुप फ्रान्सले भारतीय र अन्तर्राष्ट्रिय नौसेनाहरूको आवश्यकता पूरा गर्न युद्धपोतहरू निर्माण गर्न गार्डेनरिच शिपबिल्डर्स एण्ड इन्जिनियर्स लिमिटेड, कोलकातासँग सम्झौता गरेको छ। अर्थात् अन्य कुनै देशको नौसेना)। त्यो युद्धपोत कलकत्तामा निर्माण हुनेछ । जसलाई विदेशमा निकासी गरिने छ । संयुक्त विज्ञप्तिमा आवश्यक परे भारतलाई पनि प्रयोग गरिने उल्लेख छ ।
साथै भारत र फ्रान्सले रक्षा सम्बन्धी थप क्षेत्रमा हात मिलाएर काम गर्नेछन्। दुई देशले आन्तरिक सुरक्षा सुदृढ गर्ने, आतंकवादविरुद्ध लड्ने र मिलेर अगाडि बढ्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् । संयुक्त वक्तव्यमा भनिएको छ, भारत र फ्रान्स आतंकवाद विरुद्धको लडाईमा एकअर्काको साथमा छन्। दुवै देशले आन्तरिक सुरक्षा, मानव बेचबिखन, आर्थिक अपराध, वातावरणीय अपराध, अतिवाद नियन्त्रणलगायत संगठित अपराध लगायतका विषयमा एक अर्कालाई सहयोग गर्नेछन् । फ्रान्सेली सेनाहरूले भारतको नेशनल सेक्युरिटी गार्ड (एनसीजी) सँग काउन्टर टेररिवाजमा हात मिलाएर काम गर्नेछन्।
